CZYTELNIA. Analiza hodowli bydła w Polsce

ANALIZA HODOWLI BYDŁA W POLSCE - 2006 ROK

Sprawdziły się prognozy z 2005 roku dotyczące wzrostu pogłowia bydła.
W czerwcu 2006 wzrost liczebności stada bydła wyniósł 2,2% dając wynik 5606,4 tys. sztuk bydła (Wyk.1). Pogłowie cieląt wzrosło o 0,2%, populacja młodego bydła w wieku 1-2 lata oraz bydła dorosłego w wieku 2 lat i więcej zwiększyła się relatywnie o 6,3% i o 1,9%.
Należy zwrócić uwagę, że w strukturze stada zwiększył się udział grupy bydła młodego w wieku 1-2 lat a nastąpił spadek udziału cieląt (Wyk.2).

Pogłowie bydła w czerwcu 2006 roku kształtowało się na poziomie 5606,4 tys. sztuk i było o 123,1 tys. sztuk wyższe niż w 2005 roku.
Pogłowie krów wzrosło o 28,8 tys. sztuk w porównaniu z czerwcem ubiegłego roku, dając pułap 2823,8 tys. sztuk.
Rozgraniczając sektor bydła na prywatny i publiczny odnotowano, że w sektorze prywatnym pogłowie bydła wynosiło 5516,5 tys. sztuk i wzrosło o 2,3% do ubiegłego roku. W sektorze publicznym ilość bydła podwyższyła się o 0,6% w stosunku do czerwca 2005 roku dając wynik 89,9 tys. sztuk.
Z badań przeprowadzonych przez GUS wynika, że tendencje wzrostowe będą się nadal utrzymywały.
Wzrost liczebności bydła w Polsce jest rezultatem systematycznie tworzących się od 2004 roku korzystnych uwarunkowań ekonomicznych dla produkcji bydła. W ostatnich latach zauważalny jest wzrost cen żywca wołowego oraz wzrost cen skupu mleka.

Populacja bydła z uwzględnienie poszczególnych grup wiekowo-użytkowych w czerwcu 2006 roku wyniosła:

krowy 50,4%,
cielęta w wieku poniżej 1 roku 25,5%,
młode bydło hodowlane i rzeźne w wieku 1-2 lat 18,5%,
pozostałe bydło dorosłe i rzeźne w wieku 2 lat i więcej 5,6%.

Obserwuje się, że hodowcy coraz częściej do swoich stad zakupują młode jałówki w celu poprawy genetycznej wartości stada. Zgodnie z tendencją jaka panuje już od dawna w USA i Kanadzie, odchodzi się od wielkiego kalibru. Zmniejsza się eksterier krowy. Ma to duże znaczenie dla produkcji mleka ze szczególnym uwzględnieniem jego składu, zdrowotności kończyn i długowieczności. Krowy powinny być dłużej użytkowane w stadach, powinny wytrzymywać ok. 5-6 laktacji a nie tylko 3 laktacje, po których maksymalnie wyeksploatowana krowa, z chorym wymieniem i uszkodzonymi kończynami, które nie wytrzymują ciężaru takiej „fabryki” trafia na rzeź.
Rolnicy chcą zwiększać swoje stada, szczególnie widać to w gospodarstwach młodych hodowców. To właśnie oni w dużej mierze ubiegają się i szukają dotacji, środków na powiększenie swoich stad, które w przyszłości stanowić będą znaczący jak nie główny sektor dochodów w gospodarstwie.
Obsada bydła na 100 ha użytków rolnych wynosiła w czerwcu 2006 roku 35,2 szt. i podwyższyła się 0,7 sztuki w stosunku do czerwca 2005 roku. Natomiast aktualna obsada krów na 1 ha wynosi 17,8 sztuk.
Proponuję teraz prześledzić jak rozkładał się wzrost populacji krów w poszczególnych województwach.

Analizując poszczególne województwa odnotowano, że pogłowie krów wzrosło w ośmiu z nich, w odniesieniu do czerwca 2005 roku tj.: podlaskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim, mazowieckim, zachodniopomorskim, świętokrzyskim, pomorskim i podkarpackim. W pozostałych województwach populacja krów spadła, jednak największe zmniejszenie zanotowano w lubelskim (Wyk.3). Obniżenie liczby krów w województwie lubelskim jest spowodowane bardzo wysokim rozdrobnieniem gospodarstw (występuje duża liczba gospodarzy posiadających 1-3 sztuk krów), co z punktu ekonomicznego, przy obowiązujących wymogach unijnych w zakresie hodowli bydła, nie daje rolnikowi oczekiwanego zysku. Wielu hodowców bydła mlecznego i rolników z tego terenu przekształca swoje gospodarstwa w kierunku agroturystyki. Sprzyjają temu przepiękne walory krajobrazu i bogactw naturalnych Lubelszczyzny.
Zdecydowanie lepszy wynik mogą zaprezentować województwa w ogólnym wzroście pogłowia bydła.
Jedenaście z nich odnotowało wzrost bydła w stosunku do ubiegłego roku. Najwyżej wzrosła ilość bydła w województwie warmińsko-mazurski i mazowieckim. Natomiast najbardziej zmniejszyła się populacja bydła w województwie lubelskim (Wyk.4).

Z czerwcowych danych 2006 wynika, że największy udział w populacji bydła mają województwa: mazowieckie – 17,6%; podlaskie – 13,5%; wielkopolskie – 13,2%, natomiast najmniejszy lubuskie – 1,2 %, zachodniopomorskie – 1,9%; dolnośląskie i opolskie – 2,2%.

Z pogłowiem krów i ich wydajnością mocno skorelowane są ceny mleka. Na przestrzeni siedmiu miesięcy tego roku zaobserwowano, że najwięcej mleka skupiono w czerwcu i lipcu 2006 roku. W tych miesiącach za litr mleka płacono 0,91 i 0,90 zł (Wyk.5).
Najwyższa cena mleka pojawiła się w lutym tego roku i osiągnęła ona poziom 0,95 zł za litr.
Prognozy na drugie półrocze 2006 są optymistyczne, dotyczą one zarówno dalszego wzrostu populacji bydła jak i produkcji mleka.
Dla wszystkich hodowców bydła mlecznego istotna jest informacja, że w dniu 30 października 2006 r. w Dzienniku Ustaw Nr 197, poz. 1451 zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wysokości krajowej rezerwy krajowej ilości referencyjnej w roku kwotowym 2006/2007.

W roku kwotowym 2006/2007 krajowa rezerwa krajowej ilości referencyjnej wynosi 567 899 209kg. Wysokość krajowej rezerwy krajowej ilości referencyjnej dla:
1. dostawców hurtowych wynosi 558 928 578kg
2. dostawców bezpośrednich wynosi 8 970 631kg.
Nie zapominajmy, że Polska to kraj wg przysłowia „mlekiem i miodem płynący”.

dr Anna-Maria Szymańska
30.01.2007